Italië: Tussen Rome en Napels van 29/09 tot 08/10

Er zijn nog altijd gebieden in Italië die wat minder bezocht worden door toeristen. Het gebied tussen Rome en Napels is er een van. Hoewel het een bijzonder mooie streek dichtbij Rome is en met name door de pauselijke zomerresidentie Castel Gandolfo niet onbekend, is het aantal buitenlandse bezoekers niet groot.
Het is het antieke Latium, het aloude land der (oer)Latijnen: Odysseus en Aeneas, niet de eersten, de besten onder de reizigers zijn erlangs komen zeilen en gingen er aan land. Rome is eruit voortgesproten en van hier werden de eerste schreden op het wereldtoneel geplaatst. Er zijn dan ook nog tal van sporen te vinden die aan de mythen en vroege geschiedenis herinneren: o.a. de Monte Circeo, waar het eiland van de tovenares Circe zou zijn geweest, die Odysseus een jaar vast hield na de val van Troje. Ook vinden we er de (Nederlandse) opgravingen van Satricum, waar de oudste Latijnse inscriptie werd gevonden, en tal van andere antieke vindplaatsen. Alleen al de schitterende hellenistische beeldengroepen van Odysseus in het museum van Sperlonga maken de reis de moeite waard.
Ook in de Middeleeuwen was het een belangrijk gebied, niet in de laatste plaats vanwege de pauselijke verblijven die er waren. We vinden er dan ook tal van pittoreske plaatsjes en verscheidene grote kloosters, waarvan dat van Montecassino het bekendst en belangrijkst is. Daarbij reizen we door een prachtig golvend landschap, mooi heuvelachtig met bossen en velden. We logeren in drie aardige plaatsen:
Castel Gandolfo, met het paleis waar de Paus ‘s zomers hof houdt, langs de rand van de krater van een van de gedoofde vulkanen van de Colli Albani.
Fiuggi Fonte, een kuuroord beroemd om het geneeskrachtig water, eens de zomerhoofdstad van Italië, gelegen in de Monti Ernici, de uitlopers van de Apennijnen.
Sperlonga, een schilderachtig vissersplaatsje aan het strand van de Tyrrheense Zee met in de verte de Pontijnse eilanden.

We logeren in prettige, niet al te grote hotels. De temperaturen zijn eind september/begin oktober bijzonder aangenaam en de kans op een bui is nog niet zo groot. Al met al een heerlijke reis in een prettig jaargetijde.

Gids en reisleider: Steven Bastmeijer heeft kunstgeschiedenis en archeologie in Amsterdam gestudeerd en heeft vele reizen naar Italië, Griekenland en de Levant begeleid.

Deze reis is CO2-neutraal met een Southpole-certificaat (zie op de Homepage van deze website het tabje Milieu: CO2-neutraal Reizen).

Programma van dag tot dag

vr 29/09/23:

Om 11.55 uur vertrek per ITA (het vroegere Alitalia)-lijnvlucht van Schiphol naar Rome, waar we om 14.10 uur aankomen. Vandaar rijden we in ruim een kwartier naar Ostia waar we Isola Sacra, het Heilige Eiland, (een dodenstad) in de haven van Ostia en de monding van de Tiber bezoeken. Vervolgens rijden we naar Castel Gandolfo, een van de Castelli Romani in de Colli Albani waar de Paus ‘s zomers hof houdt. We nemen ons intrek in een prettig hotel bij het meer, waar diner en overnachting.

za 30/09/23:

Deze Zaterdag gaan wij naar Satricum een oeroude stad waar een der oudste Latijnse inscripties is ontdekt, bij een Nederlandse opgraving! Vervolgens gaan wij naar Cori, om een Hercules-tempel uit de tijd voor Christus te bewonderen. ‘s Middags wacht ons een onthaal in de Oasi di Ninfa, zo we de New York Times mogen geloven, de meest betoverende tuin op aarde, een overwoekerde middeleeuwse stad, thans de tuin van de hertogin van Sermoneta. Diner in het hotel.

zo 01/10/23:

Vandaag gaan we op zoek naar het verdwenen Alba Longa, de stad van waaruit Rome zou zijn ontstaan. We zoeken de sporen in de Castelli Romani, de stadjes rond de vulkanische kratermeren van de Colli Albani, het Lago Albano en het Lago di Nemi, beroemd om het Heilig Woud van Diana en de gouden twijg. We bezoeken ook de stadjes Ariccia en Marino. Terug in Castel Gandolfo, diner in de buurt.

ma 02/10/23:

We verlaten ons hotel en rijden naar Grottaferrata, waar de abdij de regel van de Griekse kerkvader Basilius in ere houdt en waar men de mis volgenss de Byzantijnse rite opdraagt. Vervolgens gaan we naar Palestrina, het antieke Praeneste, en ontwaren in het stratenpatroon de resten van een Hellenistisch heiligdom: we bewonderen er het beroemde Nijlmozaïek en bewijzen er eer aan de 16e eeuwse componist Giovanni Pierluigi da Palestrina. ‘s Middags gaan we naar Anagni. De Dom heeftt in de crypte een 13e eeuwse fresco cyclus over de strijd tussen Kerk en Rijk, die de Paus moest bekopen met een klap in zijn gezicht. Tenslotte gaan we verder naar Fiuggi Fonte, een kuuroord, waar diner en overnachting in een prettig hotel.

di 03/10/23: We blijven vandaag in de omgeving van Fiuggi de zogenaamde Ciociaria, een bergachtige streek waar vanouds veel kloosterleven is. De steden van deze streek gaan prat op pre-Romeinse cyclopische muren en poorten: Alatri heeft de best bewaarde. We gaan naar Casamari, waar op de plaats van Marius‘ huis, nu een Cisterciënzer Abdij staat. We lassen rust in rond de watervallen van Isola del Liri, die middenin het stadje liggen. ‘s Middags bezoeken we, indien nog open (er was tot voor kort nog maar één monnik), het Karthuizer klooster van Trisulti. Vanavond gaan we naar een leuke taverna, waar alleen gekookt wordt met wat plaatselijke boeren leveren . Overnachting te Fiuggi.

wo 04/10/23:

We verlaten het hotel en gaan naar de Sacro Speco in Subiaco, de heilige grot waar St Benedictus zich heeft teruggetrokken, toen de wereldorde instortte. Hij schreef de kloosterregel voor het Westen en werd patroonheilige van Europa. Sint Franciscus heeft hier verbleven: zijn feest wordt vandaag gevierd. Vervolgens gaan we naar de beroemde plaats Olevano Romano, dat in de Romantiek een bedevaartsoord voor Duitse kunstenaars werd, toen Italiensehnsucht hoogtij vierde. De mythe leeft nog, getuige het feit dat Prix de Rome-winnaars er nog steeds komen. ‘s Middags komen we langs Fossanova, waar een van de best bewaarde Cisterciënzer Abdijen staat, geroemd om haar verfijnde gematigd gotische uitvoering, zeldzaam In Italië. Thomas van Aquino is hier overleden. Daarna reizen we verder naar Sperlonga, waar we verblijven in een prettig hotel aan zee. Diner in de buurt.

do 05/10/23:

Sperlonga is een zeer pittoreske vissersplaats, de charmantste aan deze kust. Wij bijten de spits af met een hoogtepunt: we dalen af in de zeegrot, waar eens de spectaculaire Hellenistische beeldengroepen stonden, van taferelen uit Odysseus’ leven, die in de jaren 50 zijn gevonden. Zij staan nu in het plaatselijk Archeologisch Museum want de vissers wilden de grote zeeheld Odysseus niet laten gaan. Diner in de buurt van het hotel.

vr 06/10/23:

Vandaag gaan we naar de nabij gelegen plaats Terracina : We bekijken de Dom van San Cesareo en de Tempel van Iuppiter Anxur. Vervolgens gaan we naar het voormalige eiland van de tovenares Circe, waar zij Odysseus gevangen zou hebben gehouden. Het is nu als de berg Monte Circeo verankerd aan het vasteland en een natuurreservaat. Er is prachtig uitzicht over de voormalige Pontijnse moerassen en bij helder weer in verte de Pontijnse eilanden. Diner in Sperlonga.

za 07/10/23:

Vandaag bezoeken wij ‘s morgens het prachtig gelegen Gaeta, de stad van St Erasmus oftewel Sant’Elmo , die al zeer Napolitaans aandoet. ‘s Middags gaan we naar het beroemde klooster van Monte Cassino, het hoofdklooster van de Benedictijner Orde, waarom zo hevig is gevochten in de Tweede Wereldoorlog. Afscheidsdiner in een restaurant in Sperlonga.

zo 08/10/23:

Wij verlaten het hotel en bekijken onderweg nog de prachtige kerk van Sant’Angelo in Formis, even buiten Capua gelegen. Gelegenheid om te lunchen onderweg. Vervolgens rijden we naar de luchthaven van Napels voor de lijnvlucht van Transavia om 16.15 uur naar Amsterdam waar we om 18.55 uur aankomen.