Griekenland: Kerstreis Rhodos van 20/12/2023 tot 28/12/2023

Het Griekse eilandenrijk is een verzameling van ‘werelden’. Veel van de eilanden hebben, individueel of in groepjes van wisselende samenstellingen, hun eigen cultuur en geschiedenis. Zo kent Kreta, met Santorini, een bijzondere periode in de Minoïsche tijd en ook in de Venetiaanse tijd, Chios vooral in de Byzantijnse, Genuese en Osmaanse tijd enz..
Een van de Griekse eilanden met de langste geheel eigen geschiedenis, zowel individueel als onderdeel van eilandengroepen, is Rhodos.
In de Oudheid was het eiland gewijd aan Helios, de zonnegod, niet zonder reden want het is een zonrijk eiland, ook in de winter. Het symbool van Helios was de roos, Rhodos in het Oudgrieks, vandaar de naam van het eiland. Volgens sommige mythen zou Rhodos een nimf geweest zijn, die Helios drie zonen schonk: Kameiros, Ialissos en Lindos, de stamvaders van de drie gelijknamige stadstaten die in de Oudheid het eiland beheersten. In 408 v.Chr. verenigen deze drie steden zich en stichten een gezamenlijke stad aan de noordpunt van het eiland: Rhodos. Al gauw in de 4e eeuw v.Chr. wordt Rhodos-Stad de belangrijkste van het eiland en na de dood van Alexander de Grote hoofdstad. Een van de (nazaten van de) generaals van Alexander, Demetrios Poliorketes, maakt het eiland tot zijn belangrijkste basis en brengt het eiland tot grote bloei. Om zijn overwinning op de Ptolemaeën van Egypte te herdenken, laat hij een gigantisch beeld bouwen, de Kolossos van Rhodos, een van de Zeven Wereldwonderen, een soort mannelijk Vrijheidsbeeld met een fakkel als vuurtoren en met het ene been op het ene havenhoofd en het andere op het andere, zodat de schepen onder zijn gespreide benen door moesten varen. In de Romeinse en Byzantijnse tijd raakt het eiland een beetje aan de periferie van de cultuur. Dat verandert als in 1308 de Johannieters, de Ridders van Sint Jan, uit het Heilig Land verdreven worden en Rhodos tot hun hoofdkwartier maken. Ze maken van Rhodos-Stad en Lindos hun vestingen en bouwen vooral in Rhodos-Stad een groot aantal herbergen en hospitalen, naast het grote Paleis van de Grootmeester. De Johannieters zouden twee eeuwen hun stempel op het eiland drukken, totdat het in 1522 door de Osmanen o.l.v. Soleiman de Prachtlievende veroverd wordt. In de Osmaanse tijd is Rhodos een gemiddelde welvarende provinciestad. Na de Akte van Verdrijving in Spanje laat Soleiman veel Joden zich op het eiland vestigen, dat tot een ‘Klein Jeruzalem’ wordt. De mooie synagoge van Rhodos-Stad en het Joods Museum zijn daar getuigen van.
De Turken zouden er bijna vier eeuwen blijven, tot aan de Balkanoorlog in 1912. In de verwarring van die oorlog kan het eiland zich niet bij Griekenland aansluiten, maar wordt het, samen met de andere elf eilanden van de Dodekanesos (‘Twaalf Eilanden’), waaronder Kos en Patmos, door de Italianen bezet. Om de bezetting enigszins te rechtvaardigen zetten de Italianen een enorm restauratie- en opgravingsprogramma op, waarbij grote delen van de oude stad van Rhodos gerestaureerd worden, naast o.a. de tempel van Lindos en het antieke Kameiros.
De Italianen vertrekken na de Tweede Wereldoorlog, waarin een groot deel van de Joden weggevoerd wordt. In 1948 worden de Dodekanesos als laatste eilandengroep bij Griekenland gevoegd.
Dit klein historisch overzicht geeft een beeld van het bijzondere karakter van het eiland en de zeer indrukwekkende overblijfselen daarvan in de pittoreske oude stad, met historische moskeeën, kerken en een synagoge en het schitterende Paleis van de Grootmeester van de Johannieter Orde, de prachtige opgravingen in Lindos en Kameiros en een enkel Byzantijns kerkje met mooie fresco’s. Het enige wat we niet zullen zien is de Kolossos… Die was in de 3e eeuw v.Chr. na 66 jaar al ingestort bij een grote aardbeving.
Rhodos is in de winter heerlijk rustig omdat er geen directe vakantievluchten zijn. December is een prettige tijd in dit deel van de Middellandse Zee, vanzelfsprekend winter maar met temperaturen van rond de 17 graden. Een bui valt niet uit te sluiten.
We logeren in een prettig, centraal gelegen (vijf minuten lopen van de haven, tien minuten van de oude stad) hotel, met een ruime eetzaal. Het beschikt over een meer dan uitstekend ontbijtbuffet en een goede keuken voor het diner. Voor de lokale sfeer eten we ook een paar keer in restaurants in de buurt.

Een enkele aanpassing van het programma kan nog noodzakelijk blijken i.v.m. de Kersttijd.

Gids: Goede, lokale, Engels sprekende gids, en reisleider: drs. Paul Schiethart. Hij heeft Klassieke Talen en Nieuwgrieks gestudeerd, met Turks als bijvak en hij heeft vele reizen naar Griekenland begeleid en deze reis in februari 2020 ter plaatse voorbereid.

N.B. De reis kan ook gemakkelijk vanuit Brussel ondernomen worden.

Deze reis is CO2-neutraal met een Southpole-certificaat (zie op de Homepage van deze website het tabje Milieu: CO2-neutraal Reizen).

Programma van dag tot dag

wo 20/12/23:

Om 12.15 uur vertrek per lijnvliegtuig van Aegean Airlines (Griekenlands nationale en strak georganiseerde luchtvaartmaatschappij) van Amsterdam via Athene naar Rhodos, waar aankomst om 18.10 uur. Transfer naar ons comfortabele, centraal gelegen hotel waar we de gehele reis zullen verblijven. Diner in het hotel.

do 21/12/23:

's Morgens een eerste wandeling door de oude stad van Rhodos: met o.a een bezoek aan de Panayia tou Kastrou (een Middeleeuwse kerk die nu als Byzantijns Museum dienst doet), het Paleis van de Grootmeester en het Archeologisch Museum. Diner in het hotel.

vr 22/12/23:

Van Rhodos-Stad rijden we in een uur naar Lindos aan de Oostkust: we klimmen door het pittoreske dorp, dat aan een Cycladen-dorp doet denken, omhoog voor een bezoek aan de Johannieter burcht (een rustige klim), met een prachtig reliëf van een trireem uit de 2e eeuw v.Chr., de tempel van Athena Lindia uit de 4e eeuw v.Chr. en de restanten van een Byzantijnse kerk van Ayios Ioannis uit de 12e of 13e eeuw. Van de burcht hebben we een schitterend uitzicht op de omgeving. Beneden in het dorp bezoeken we het mooie kerkje van Panayia (Onze Lieve Vrouwe) van Lindos en de restanten van het antieke theater. Lunch in de buurt. Te Rhodos-Stad diner in de stad.

za 23/12/23:

We beginnen de dag met een bezoekje aan de kleine opgravingen van het antieke Rhodos op de Monte Smith. We treffen er o.a. de restanten van de tempel van de Pythische Apollo uit de 4e eeuw v.Chr.. Daarna gaan we verder langs de Westkust naar Filerimos (‘Liefde voor de eenzaamheid’, vanwege de heremieten die hier zaten) met het gelijknamige klooster (deels uit de 13e eeuw, met nog een kapel met fresco’s uit de 14e eeuw, maar voornamelijk gerestaureerd door de Italianen in de 20e eeuw) en de kleine opgravingen van Ialyssos, één van de drie oude stadstaten van het antieke Rhodos, met resten van o.a. een Athena-tempel. Daarna gaan we door naar Kameiros, de derde antieke stadstaat, waar we de prachtig aan zee gelegen opgravingen bekijken. We vinden er o.a. een woonwijk, een agora met stoa en de resten van de eveneens aan de godin Athena gewijde tempel. In een dorp in de buurt kunnen we genieten van een eenvoudige lunch (inbegrepen). Terug in Rhodos-Stad diner in de stad.

zo 24/12/23:

Tweede bezoek aan Rhodos-Stad: we bekijken het Gemeentemuseum met een mooie collectie Griekse schilderkunst uit de 19e en vooral 20e eeuw. Daarna bezoeken we de mooie synagoge, waarschijnlijk al uit de 16e eeuw maar in zijn huidige vorm uit de 19e eeuw en het interessante nabijgelegen Joods Museum. De lunch en de middag zijn vrij. Diner in het hotel.

ma 25/12/23:

Op deze Eerste Kerstdag rijden we het hele eiland rond. We stoppen onderweg in Asklipio om de prachtige kerk van de Ontslaping van de Moeder Gods (volgens de overlevering uit 1060, met mooie fresco’s uit de 17e eeuw) te bekijken. We lunchen onderweg in een taverna (inbegrepen) en aan de Westkust stoppen we bij het prachtig gelegen Middeleeuwse fort van Monolithos en het pittoreske dorp Siana. Terug in Rhodos-Stad Kerstdiner in het hotel.

di 26/12/23:

Vandaag gaan we naar de twee andere belangrijke steden (na Rhodos-Stad en Lindos)van het antieke Rhodos: Ialyssos en Kameiros. Ialyssos is mooi gelegen op de Filerimos-heuvel. We treffen er de restanten van een Athena Polias-tempel en van een vroeg-Christelijke basilica. Kameiros is mooi aan zee gelegen, met de restanten van wederom een Athena-heiligdom, maar ook een deel van de huizen van de Hellenistische stad. Terug in Rhodos-Stad diner in het hotel.

wo 27/12/21:

‘s Morgens bezoeken we aan de Oostkust nog twee mooie kloosters: het 12e eeuwse Klooster van de Aartsengel Michaël met prachtige fresco’s uit de 12e tot 16e eeuw en het sfeervolle Onze Lieve Vrouweklooster uit het begin van de 19e eeuw met een beroemde ikoon van de Moeder Gods. We lunchen in de buurt en rijden aan het begin van de middag terug naar Rhodos-Stad. Afscheidsdiner in de stad.

do 28/12/23:

Transfer naar de luchthaven voor de terugvlucht per Aegean Airlines-lijnvliegtuig om 06.35 uur via Athene (overstap) naar Schiphol, waar aankomst om 11.25 uur.