Griekenland: Mooi Thessaloniki van 17/03/2025 tot 25/03/2025

‘Mooi Thessaloniki’ luidt een bekend Grieks liedje. En inderdaad is de stad van de grotere Griekse steden wel de mooiste, met een intieme Bovenstad, veel straten met bomen en nog redelijk veel monumenten. De stad, wordt door haar inwoners trots de ‘symprotévousa’, de mede-hoofdstad genoemd. Het was de tweede stad van het Byzantijnse Rijk, van het Osmaanse Rijk en is dat sinds de bevrijding in 1912 van Griekenland.
De stad werd in 315 v.Chr. gesticht door Kassander, één van de generaals van Alexander de Grote.. De stad kwam al snel tot bloei, een bloei die nog meer toenam toen in 146 v.Chr. de Via Egnatia van de Adriatische Zee naar het Oosten werd gebouwd en die dwars door Thessaloniki liep, en nog altijd loopt. Vooral na de stichting van Constantinpel in 330 en de val van het Westromeinse Rijk in 476 nam het belang nog sterker toe. Als we de omtrek van de imposante laat 4e eeuwse muren, nog grotendeels intact, vanaf de citadel overzien, krijgen we een goed idee hoe groot Thessaloniki toen al was.
Het hart van de stad is tegenwoordig het centrale Aristoteles-plein, dat van de Bovenstad zich verbredend naar zee loopt en een aparte sfeer heeft door zijn laat-Osmaanse arcaden. Ons hotel ligt daar niet ver vandaan, dus men kan ’s avonds nog een kopje koffie op het plein drinken.
We zijn een week in Saloniki, zoals de stad dikwijls afgekort wordt, waardoor we alle gelegenheid hebben om al het moois te bekijken: een aantal kerken, waarvan enkele met prachtige goudmozaïeken, het werkelijk schitterende Byzantijnse Museum, het indrukwekkende Archeologische Museum met verscheidene goudschatten uit de omgeving, het Joods Museum (Thessaloniki werd in de 19e eeuw Moeder van Israël genoemd vanwege de vele Joden die er toen waren) en bijvoorbeeld ook het geboortehuis van Atatürk,
Ook maken we twee interessante excursies: naar het wat onbekendere Amfipolis ten Oosten van de stad en het schitterende Vergina, met (de (onlangs geopende opgravingen van het) paleis en het beroemde graf met goudschat van Phillipos van Macedonië.
Eind maart is een prettige, rustige tijd in de stad. Temperaturen liggen overdag rond de 16 à 18 graden, met wellicht een enkel buitje, maar het is geen zwaar regenachtige tijd. Dankzij de directe vlucht van Transavia is het Noorden tegenwoordig ook gemakkelijk te bereiken. Thessaloniki is de gastronomische hoofdstad van Griekenland. We kunnen hier dan ook bij uitstek van de Griekse keuken genieten.


Gids en reisleider: drs. Paul Schiethart, directeur van het bureau. Hij heeft Klassieke Talen en Nieuwgrieks gestudeerd, met Turks en Italiaans als bijvak en hij heeft vele reizen naar Griekenland gegidst, waaronder naar Thessaloniki.

Programma van dag tot dag

ma 17/03/25:

Vermoedelijk om 09.00 uur vertrek per directe lijnvlucht van Transavia naar Thessaloniki waar aankomst om 12.50 uur. Van de luchthaven van Thessaloniki rijden we in 20 minuten naar ons prettige hotel in de binnenstad van Thessaloniki. ’s Middags kleine oriënterende wandeling. ’s Avonds diner in het hotel.

di 18/03/25:

We beginnen ons bezoek aan de stad met het Eptapyrio (‘Zeven Torens’), de citadel in de Bovenstad, vanwaar we een prachtig uitzicht over de stad hebben en de oostelijke stadsmuren (uit de 4e eeuw n.Chr.) tot aan de Witte Toren goed kunnen volgen. Vandaar lopen we naar het kleine kloostertje van Osios David. Het herbergt een van de mooiste vroeg-Christelijke mozaïeken (eind 5e/begin 6e eeuw) van een onbebaarde Christus. Vandaar lopen we verder naar beneden naar het eveneens idyllisch gelegen kerkje van Ayios Nikolaos Orfanos, met mooie fresco’s uit de 14e eeuw. Na de lunch bezoeken we het prachtige Byzantijnse Museum, één van de mooiste musea van Griekenland met een indrukwekkende collectie uit het rijke verleden van Thessaloniki. ’s Avonds diner in de buurt.

wo 19/03/25:

Vandaag gaan we de stad uit en brengen een bezoek aan het prachtige en bijzonder interessante Archeologische Museum van Amfipolis. Ook zullen we een deel van de opgravingen bekijken, o.a. de resten van een gymnasium, vroeg-Christelijke basilica’s en de overblijfselen van een versteende houten brug, de enige die er uit de Oudheid over is. Vlakbij is ook de ‘Leeuw van Amfipolis’, een olijk kijkende leeuw, waarschijnlijk het restant van een grafmonument. Terug in de stad diner in de buurt.

do 20/03/25:

Niet ver van het hotel ligt de Ayios Demetrios, de kathedraal van Saloniki en één van de oudste kerken van de stad, gebouwd rond 413 en helaas bij de grote stadsbrand van 1917 nogal beschadigd, maar weer opgebouwd. We vinden er nog enkele 5e eeuwse mozaïeken die gespaard gebleven zijn. Onder de kerk ligt de plaats waar Sint Demetrios de marteldood gevonden heeft. Hij is dan ook beschermheilige van de stad. Vanhier lopen we naar de Romeinse agora, waar we de resten van het antieke marktplein bekijken. Van de agora lopen we naar de Rotunda, het oudste en één van de meest bijzondere gebouwen van de stad. Het dateert uit het einde van de 3e eeuw en maakte aanvankelijk deel uit van het paleiscomplex van keizer Galerios, wellicht als mausoleum. Aan het einde van de 4e eeuw veranderde Theodosios de Grote het in een kerk, die daarna met prachtige mozaïeken versierd werd, waarvan er nog een aantal over is. Niet ver van de Rotunda staat de boog van Galerios uit dezelfde tijd en ook onderdeel van het paleis.. Na de lunch gaan we naar het geboortehuis van Atatürk. Mustafa Kemal Pasja, zoals hij eigenlijk heette, werd hier in 1881 geboren en groeide hier op in een welgestelde Osmaanse familie. ’s Avonds diner in de buurt.

vr 21/03/25:

We maken een dagexcursie naar Aigai, de residentie van de Macedoonse dynastie van Philippos van Macedonië en Alexander de Grote. We bezoeken er het gedeelte waar de stad en het paleis waren en natuurlijk het schitterende Museum van de Koninklijke Tomben, waar o.a. Philippos begraven ligt, met de indrukwekkende goudschat. Tegen het einde van de middag komen we terug in Thessaloniki. Diner in het hotel.

za 22/03/25:

We gaan ’s ochtends naar drie bijzondere, oude kerken: allereerst de Panayia Chalkeon (O.L.V. van de Koperslagers) uit 1028, wellicht een kloosterkerk, met prachtige baksteenversieringen aan de buitenkant. De kerk heeft nog fresco’s uit de tijd kort na de bouw. In de buurt ligt een oude basiliek, de Achiropiitos (lett.: ‘Niet met mensenhanden gemaakt’ vanwege de bijzondere Maria-ikoon die er was), uit ca. 440. De kerk heeft nog vroeg-Christelijke niet-figuratieve mozaïeken. De figuratieve zijn in 1430 vernield toen de kerk een moskee werd. Niet ver hier ook weer vandaan ligt één van de mooiste kerken van Thessaloniki, de Ayia Sofia. De kerk, oorspronkelijk uit 325, een basilica met koepel, dateert in zijn huidige vorm waarschijnlijk uit het einde van de 8e eeuw en bezit schitterende en bijzondere goudmozaïeken:. Na de lunch gaan we naar het Archeologische Museum met een rijke collectie vondsten uit de stad en de omgeving, o.a. goudschatten uit graven in het naburige Sindos ’s Avonds diner in de buurt.

zo 23/03/25:

’s Ochtends bezoeken we de Lefkos Pyrgos, de Witte Toren, oorspronkelijk de hoektoren van de landmuren met de zeemuren en thans museum van de stad Thessaloniki. Naast de aardige collectie vondsten hebben we een prachtige uitzicht van het dak over de stad en de Thermaïsche Golf. Daarna gaan we naar het kleine, maar interessante Joodse Museum, over het rijke Joodse verleden van de stad. ’s Middags gaan we naar het Teloglion Stichting voor Schone Kunsten, een privé verzameling met modernere Griekse kunst. ’s Avonds diner in de buurt.

ma 24/03/25:

Vanochtend bekijken we de drie laatste Byzantijnse kerken van Thessaloniki, aan de Noordwestkant van de oude stad.. Allereerst gaan we naar de Ayii Apostoloi. De kerk, met vijf koepels en prachtig baksteenversierwerk, is tegen de oude muren aan gebouwd, dateert uit de 14e eeuw en heeft nog fresco’s en mozaïeken uit die tijd. In de Westelijke Bovenstad treffen we de Ayia Ekaterini, uit het einde van de 13e eeuw, met een prachtige bakstenen bogengalerij eromheen. Binnen treffen we nog fresco’s uit die tijd. Tot slot bezoeken we ook in de Bovenstad de Profitis Ilias. De kerk werd gebouwd op de fundamenten van een Byzantijns paleis en heeft een bijzondere architectuur: een driebladig grondplan met een grote voorhof. Na de lunch brengen we nog een bezoek aan het Folkloristisch Museum van Macedonië & Thracië, met een aardige collectie volkskunst. Afscheidsdiner in de buurt.

di 25/03/25: (Griekenlands Nationale Feestdag)

Een deel van de ochtend is nog vrij. Rond 11.00 uur rijden we naar de luchthaven van Thessaloniki. Vertrek om 13.40 uur wederom per directe lijnvlucht van Transavia naar Amsterdam, waar aankomst om 15.55 uur.