Spanje: Het Koninkrijk Navarra van 26/05/2026 tot 04/06/2026

Het Koninkrijk Navarra (Nafarroa in het Baskisch) ontstond in de 8e/9e eeuw in de strijd tegen de Moren. Het beleefde aan het begin van de 11e eeuw toen Sancho III (1000-1035) koning was, zijn glorietijd, waarbij ook gebieden ten Noorden van de Pyreneeën onderdeel van het koninkrijk werden. Na zijn dood ging het geleidelijk minder en uiteindelijk werd het gebied in 1512 door de Katholieke Koning Ferdinand bij het rijk gevoegd dat in 1492 door zijn huwelijk met Isabella van Castilië ontstaan was. Veel herinnert er nog aan het rijke verleden, o.a. verscheidene koninklijke paleizen.
Aanvankelijk was het rijk gemengd Baskisch en Wisigotisch, maar geleidelijk aan werd het vooral Baskisch, wat na 1512 veranderde toen de Spaanse invloed veel sterker werd. Het lukte dan ook niet om Navarra in 1975 na de dood van Franco bij Baskenland te voegen, maar het werd een autonome deelstaat: de Comunidad Foral de Navarra, omdat het zich richt op het forale recht (fueros zijn gewoonten). Alles is dan ook ‘foral’ in Navarra: een foraal parlement, een forale regering, forale politie en een forale belastingdienst. Daarbij is het Noorden nog tweetalig Baskisch en Spaans, het Midden Spaans met tweetalige diensten (hoewel de kennis van het Baskisch onder jongeren sterk toeneemt) en het Zuiden volledig Spaans.
Hoofdstad is al sinds het ontstaan van het koninkrijk Pamplona, in 75-74 v.Chr. door de Romeinen gesticht als Pompeiopolis (door de Basken Iruña genoemd: de Stad). Na 1512 nam het belang af, maar het is sinds 1975 de ‘forale’ hoofdstad, waar met 220.000 inwoners een derde van de bevolking van Navarra woont. Het is een gezellige stad met een vrij groot historisch centrum, waar veel te zien is. Het is ook een goed uitgangspunt voor de excursies naar alle uithoeken, met veel pittoreske stadjes en dorpen, indrukwekkende landschappen, variërend van de valleien in de Pyreneeën tot een semi-woestijn in het Zuiden. .
We logeren In Pamplona in een comfortabel viersterren hotel in het centrum, met restaurant zodat we niet elke avond de deur uithoeven (we gaan wel een paar keer uit eten in de stad). Een hoogtepunt in de reis is het verblijf daarna in de Parador van Olite, gevestigd in een vleugel in het voormalig koninklijk paleis van de koningen van Navarra.
Qua temperatuur is het een aangename tijd, variërend van 25 graden in het Zuiden tot 18-20 graden in de Pyreneeën, met zeker daar ook een kansje op een bui. Al met al een verrassende en afwisselende reis met vele kleine en grotere hoogtepunten.

Gids en reisleider: drs. Paul Schiethart, directeur van het bureau. Hij heeft Klassieke Talen en Nieuwgrieks gestudeerd, met Turks en Italiaans als bijvak. Hij spreekt goed Spaans en hij heeft vele reizen naar allerlei gebieden in Europa begeleid, waaronder naar dit gebied in Spanje.

Programma van dag tot dag

di 26/05/26:

Vertrek om 14.25 met de KLM van Schiphol naar Bilbao waar aankomst om 16.30 uur. Vandaar rijden we in twee uur naar ons comfortabele hotel in het centrum van Pamplona (Iruña in het Baskisch), waar installatie en diner.

wo 27/05/26:

's Ochtends een wandeling door de binnenstad, met bezoek aan de kathedraal Santa Maria la Real (grotendeels 14e-15e eeuw, 16e eeuwse koorstoelen en retabel, de mooie kloostergang en een interactieve tentoonstelling over de christelijke kijk op de globalisering), het 12e eeuwse, voormalige koninklijke paleis, het Museo de Navarra (Romeinse mozaïeken, Romaanse kunst en Middeleeuwse wandschilderingen) en tot slot voor wie wil, een wandeling over een deel van de stadsmuren. Diner in de stad.

do 28/05/26:

Vandaag een excursie naar de uitlopers van de Pyreneeën, naar Roncesvalles (Orreaga), waar bij in 778 de veldslag werd geleverd tegen de achterhoede van het leger van Karel de Grote (een veldslag die minder ‘iconisch’ was dan het Chanson de Roland uit 1100 ons wil doen geloven; de Basken geven een geheel andere versie). We maken een wandeling door het dorp en maken vervolgens een prachtige tocht door de uitlopers van de Pyreneeën, met een paar stops in pittoreske plaatsjes. Terug in Pamplona diner in de stad.

vr 29/05/26:

Tocht naar het Oosten, naar Sangüesa (Zangoza), waar we een wandeling maken door dit mooie stadje. Daarna gaan we langs een mooie weg naar het belangrijkste klooster van Navarra, het Monasterio de Leyre (9e – 11e eeuw, met een crypte en een kalm Cisterciënzer interieur). Op de terugweg stoppen we bij de Hoz de Lumbier, een schitterende bergkloof, waar we een kleine wandeling zullen maken. Diner in het hotel.

za 30/05/26:

Excursie naar het pittoreske plaatsje Estella (Lizarra). We maken een wandeling en bekijken ook hier het 12e eeuwse Koninklijk Paleis, waarin het Museo Gustavo de Maeztu y Whitney is gevestigd, gewijd aan deze Spaanse moderne kunstschilder. Er tegenover staat de Iglesia de San Pedro de la Rúa, met een mooi 13e eeuws portaal en kloostergang. Ook komen we bij het Museo del Carlismo (vgl. Prins Carlos Hugo en Prinses Irene). Op de terugweg stoppen we, even buiten Pamplona, nog bij de Fundación Museo Jorge Oteiza, gewijd aan deze belangrijke moderne Spaanse beeldhouwer. Diner in het hotel.

zo 31/05/26:

Vanuit Pamplona vandaag een landschappelijk zeer fraaie tocht naar het Noordwesten van Navarra, naar de Vallei van Baztan, met schilderachtige dorpjes en mooie uitzichten. Op de terugweg stoppen we in het Parque Natural Señorío de Bertiz, waar we een wandeling maken en de botanische tuin bekijken. Terug in Pamplona diner in de stad.

ma 01/06/26:

We verlaten Pamplona en gaan eerst naar Puente-la-Reina (Gares), waar we niet alleen de mooie Middeleeuwse brug bekijken, maar ook een wandeling door het historische centrum maken. ’s Middags gaan we verder naar Olite (Erriberri), waar we in de Parador logeren, gevestigd in de oudste vleugel van het Koninklijk Paleis (ooit de favoriete residentie van de koningen van Navarra ), dat op deze dag na een grondige renovatie weer open gaat. Diner in het hotel.

di 02/06/26:

Vanochtend bekijken we het sprookjesachtige kasteel/paleis van Olite een groot complex uit de 13e-15e eeuw met pleintjes en arcaden, 15 torens, een kerk en grote zalen. ’s Middags een excursie naar Ujué (Uxue), een mooi plaatsje met een Romaanse kerk, en het naburige 12e eeuwse Cisterciënzer Monasterio de la Oliva, met een mooie 12e eeuwse abdijkerk en kloostergang. Terug in Olite diner in het hotel.

wo 03/06/26:

Vanuit Olite een excursie naar Tudela (Tutera), waar we een wandeling door de mooie historische binnenstad maken (en ook een museum van moderne kunst bekijken). ’s Middags maken we een tochtje door het Nationaal Park van Bardenas Reales, de enige semi-woestijn van Europa, met wonderlijke rotsformaties. Terug in Olite afscheidsdiner in de Parador.

do 04/06/26:

We rijden terug naar Bilbao met onderweg nog bezoek aan de barokke kerk van San Gregorio in Sorlada en aan Viana, de laatste stop voor de pelgrims naar Santiago op Navarrees grondgebied, met een 13e eeuwse kerk met een bijzonder barok 17e eeuws interieur. Daarna in anderhalf uur naar de luchthaven van Bilbao voor vertrek per KLM-lijntoestel om 17.15 uur naar Amsterdam waar aankomst om 19.15 uur.